Fas son zamanlarda seyahat severlerin gözde kültür seyahati rotalarından birisi. Çok fazla talep görüyor gitmeyenler için de çok fazla ilgi uyandırıyor. Madem bu kadar talep görüyor ve benim de ilgimi çekiyor ben de mutlaka görmeliyim dedim. Dolu dolu geçen Fas seyahatimde bütün deneyimlerimi size gerek şurada ki yazımda gerekse bu yazımda detaylı bir şekilde aktardım. Kültür gezisi severler için dolu dolu bir ülke olan Fas’a gitmeden önce bilmeniz gerekenleri tek tek anlattığım harika bilgilerle dolu yeni yazım aşağıda sizi bekliyor.
İçindekiler
Fas Nasıl Bir Ülke ?
Fas Afrika kıtasının en batı kısmında bulunan bir Müslüman ülkesi. Tarihinde yıllarca Fransız sömürgesinde kalmış ama artık günümüzde bu sömürgeden kısmen kurtulmuş bir ülke. Sömürgeden kurtulmuş ama yine de hala her yerde Fransız izlerini görmek mümkün özellikle kullandıkları dilde. Fas’ta devlet dairelerinde kendi dilleri olan Arapça’dan ziyade Fransızca kullanılıyor. Yani gerek dilleri gerek hayatın içinde başka şeylerde sömürgenin izlerini görmek çok mümkün.
Ülkede kültür olarak tam bir Arap kültürü hakim neyse ki kültürleri sömürgeye yenik düşmemiş. Selamünaleyküm dediğiniz an nereli olduğunuzu soruyorlar üstüne bir de Türk olduğunuzu söylediğiniz an adeta bağırlarına basıyorlar. Fas’ın nasıl bir ülke olduğuna dair sayfalarca bir şeyler yazabilirim ancak sizin de okuma odağınızı düşünmem gerekiyor ve hemen bir sonra ki alt başlıklara geçiyorum.
Fas Vizeli mi; Türk vatandaşlarından vize istenmiyor. Minimum 6 aylık pasaportunuz olması gerekiyor. 6 aylık pasaportunuz varsa Fas’ta 90 güne kalabiliyorsunuz. Vizeden muaf olduğumuz ülkeler candır.
Fas Güvenli mi ?
Gelelim en can alıcı soruya. Fas’a seyahat ettiğim günden bugüne kadar aldığım en fazla soru güvenlik konusu ile ilgiliydi. Açıkçası gitmeden önce ben de bu güvenlik konusunda biraz tedirgindim ama gittikten sonra çok da gerilmemek gerektiğini anladım. Başka ülkeler de nasıl biliniyor bilmiyorum ama Türkiye’de Fas’a gitmek biraz tedirgin karşılanıyor. Avrupalılar rahat rahat çocuklarıyla dolaşıyorlardı. Fas bana göre bir takım şeylere dikkat ettiğiniz sürece tedirginlik yaşamayacağınız bir ülke. Bunlar aslında her gittiğimiz ülkede dikkat etmemiz gereken detaylar. Çantanız sırtınızda takılıysa paranızı içerisine koymayın, unutkansanız gözlüğünüzü takmayın, telefonunuzu iç ceplerinize koyun yada elinizde tutun gibi. Yani Fas kesinlikle güvensiz denilebilecek şekilde tehdit oluşturan bir ülke değil.
Fas’a Giderken Aşı Olunmalı mı ?
Fas’a gitmeden önce aşı olmanıza gerek yok. Evet Afrika kıtasında ama ülkede aşı olmanızı gerektirecek sakıncalı hayvanlar yada hastalıklar bulunmamakta. O yüzden aşıya gerek olmayan bu Afrika ülkesine gönül rahatlığıyla gidebilirsiniz.
Fas’a Turla mı Gitmeliyim?
Fas kesinlikle tur ile gitmenizi gerektirecek güvenlik sorunu yaşanan bir ülke değil. Rahat edeyim her şeyi tur düşünsün ben hazırı yaşayayım diyorsanız turu tercih edebilirsiniz ama benim gibi macera sever biriyseniz tur ile gitmeyi tercih etmeyin derim. Fas’ın labirent gibi sokaklarını kendi kendinize keşfetmenin tadını çıkartın. Bir ülkeyi hiçbir zaman tur ile keşfetmekten yana olmadım bu yüzden tur şirketlerini inanın hiç araştırmadım bile. Yeteri cesareti verdiysem tur ile gitmekten vazgeçtiğiniz bu ülkeyi umarım kendi kendinize doyasıya keşfetmenin tadına varırsınız.
Fas’ta Ne Yenilir?
Bol bol tajin ve kuskus yenir. Fas ile yemek kültürümüz birbirine benziyor. Hatta kuskus ve köfte tamamen aynı diyebilirim. Tajin de içine tavuk yada kırmızı et konulmuş sebzelerle pişirilmiş bir yemek. Tajini bazı yerde hurmalı yedim bazı yerde de bademli incirli yedim yani çeşitli kuruyemişlerle lezzetlendirilmiş etli sebze yemeği diyebiliriz. Yemek konusunda riske girmeyi sevmiyorsanız sık sık tajin ve kuskus ikilisini yiyebilirsiniz. Bu kurtarıcı yemeklerin yanı sıra Fas’ta özellikle Marakeş’te sokak yemekleri oldukça yaygın.
Akşam olunca Jema el-fna meydanında çeşitli sokak yemeklerinin olduğu stantlar kuruluyor. Kebaplar, sakatatlar, değişik meyse suları ve salyangozlar… Evet evet salyangoz dedim ‘Müslüman mahallesinde salyangoz satılmaz’ sözü burası için söylenmemiş sanırım çünkü burada salyangozları Müslümanlar da yiyorlar. İtiraf edeyim ben de yedim, yumuşak bir eti var ve tuzlu. Salyangoz yerken midye yiyormuşum gibi hissettim bence kesinlikle yenilmeyecek gibi değildi. Fas sokak yemekleri olarak bir de sardalya balığı var ki efsane lezzetliydi. Zaten Fas sardalya balığı ihracatı konusunda dünyada birinci sırada bir ülke hal böyle olunca bana sardalya balığını da tatmak düştü.
Fas’a giderseniz sardalya balığını mutlaka denemenizi tavsiye ederim. Bu arada Fas’ta bulunduğum sürede bir kaç tane youtube videosu çekme şansım oldu bunlardan bir tanesi de ‘Fas’ın ilginç sokak yemeklerini deniyorum’ oldu. Hemen alttaki videodan izleyebilirsiniz.
Fas’ta Ulaşım?
Fas’ta ulaşım için yerel halkın kullandığı otobüsler mevcut ancak turistler tarafından pek tercih edildiğini görmedim. Fas’ta turistlerin en fazla kullandıkları ulaşım aracı ticari taksiler. Taksileri her yerde görebilmeniz mümkün hatta siz görmüyorsanız bile onlar sizi görüyorlar çünkü gerçekten her yerde hazır bir şekilde bekliyorlar. Bir yerde kararsız bir şekilde duruyor musunuz hemen gelip sizi istediğiniz yere götürebileceklerini söylüyorlar. Bakın bu çok önemli; herhangi bir taksiye binmeden önce mutlaka fiyat sorun.
İlk önce gideceğiniz yeri söyleyin ve ne kadar fiyata götürebileceğini sorun büyük bir ihtimalle yüksek bir fiyat söyleyecektir. Bu durumda sizin göreviniz indirim yaptırmak olacak. Fas’ta alışveriş başlığında pazarlık olayını daha detaylı anlatacağım ama konusu gelmişken burada da belirteyim. Fas’ta pazarlıksız taksiye binmeyin. Pazarlığınızı ederi kadar yaptıktan sonra taksiye binebilirsiniz. Radyoda yerel müzik açıksa değmeyin keyfinize. Keşmekeş trafikte araba kullanmanın sıkıntısını yaşamadan Fas’ın ilginç sokaklarını izlemenin keyfini çıkartın.
Morocco’da Araç Kiralamak
Fas’ta araç kiralamakla ilgili çok fazla olumsuz deneyim duyduğum için riske girmek istemeyip araç kiralamadım. Ama daha önce yurt dışında araç kiralayan birisi olarak mutlaka büyük firmalardan hatta hava alanından kiralamanızı öneririm. Fas’ın trafiği tam bir kargaşa bu yüzden araç kiralamadığım için üzülmedim. Trafikte araçlardan fazla motorlar var, kadın erkek yaşlı genç herkesin motor kullandığı bir ülke. At arabalarının da yoğun olarak trafikte var olduklarını hesaba katarsak sadece araçlarla mücadele etmekle kalmayacağınız bir trafik serüveni olacak.
Çoğu yerde ışıkların araçlar için yeşil yandığını görmeden basıyorlar gaza, ani frenleri ani kalkışları oldukça fazla var. Trafik polisleri aslında her yerde bulunuyorlar ama sanırım bu durumlar onlar için sorun teşkil etmiyor yani hiç uyardıklarını görmedim. Belki de bu durum merkezi yerler için böyledir. Bire bir trafik gözlemlerimi anlattıktan sonra artık araç kiralayıp kiralamama fikri size kaldı.
Kasablanka Marakeş Arası Tren
Uçuşunuzu benim gibi Kasablanka hava alanına yaptıysanız bu tren yolculuğu sizin için harika olacak. Trene hava alanının içinden biniyorsunuz Casa Port’a bir aktarma yaptıktan sonra tekrar trene biniyorsunuz ve ardından Marakeş’te oluyorsunuz. Toplamda ortalama 4 saat süren huzurlu bir yolculuk sizi bekliyor. Hayatımda ilk defa trene bindiğimden dolayı benim aşırı ilgimi çekti ve kesinlikle çok hoşuma gitti.
Kasablanka Marakeş tren yolculuğu biletlerini önceden https://www.oncf.ma sitesinden alabileceğiniz gibi Kasablanka hava alanından da satın alabilirsiniz. Saatlerini mutlaka kontrol edin. İki kalitede bilet satılıyor çok fazla fark olmadığından dolayı ben birinci sınıf olanından satın aldım. İkinci sınıf biletliler otobüs koltuğu gibi arka arkaya dizilmiş sandalye tipi koltuklara otururken birinci sınıf biletliler 6 kişilik odalar da daha rahat koltuklara oturuyorlar. Tek olumsuz yanı bu odalar sadece size özel olmuyor. Onun haricinde güzel Fas manzaralarıyla dolu huzurlu bir yolculuktu.
Morocco’da Alışveriş ?
Fas’ta pazarlıksız hiçbir şey almayın yapmayın’. Fas ile ilgili bir slogan arasam kesinlikle bunu yapabilirim. Fas’ta alışveriş pazarlık üzerine kurulu, yerel halkı için de durum böyle mi bilmiyorum ama turistler için pazarlık şart. Çünkü çoğu zaman fiyatları üç katı fazlasına söyleyebiliyorlar. Ben 150 dirhem denilen Morocco yazılı bir tişörtü 50 dirheme satın aldım. Bakın işin sırrı bu; ürünün fiyatını soruyorsunuz o yüksek bir fiyat söylüyorsa ederi kadar fiyatı söylüyorsunuz olmaz derse dönüp gitmeye başlıyorsunuz o fiyat gerçekten kurtarıyorsa arkanızdan sesleniyorlar ama kurtarmıyorsa arkanızı döndüğünüzle kalıyorsunuz. Yani Fas’ta pazarlık sünnet düşüncesi hakim. O yüzden pazarlığınızı yapmayı unutmayın ama değerinden düşüğe değil.
Nerede Konaklamak Lazım
Fas’ta en yaygın konaklama şekli geleneksel yaşam yerleri olan riadlardır. Riadlar Faslıların aile hayatları için dışarıda ki hayattan izole bir şekilde rahat yaşam hedeflenerek tasarlanmış evlerdir. Günümüzde bu geleneksel evlerin bir çoğu artık turistik konaklama için hizmet veriyor. Fas’ın kültürünü her zerresine kadar yaşamak istiyorum diyorsanız en az bir gün riad konaklamanızı öneririm. Ben ilk gün konaklamamı gitmeden önce bookingten ayarladığım riadda yaptım. Çok güzel ve değişik bir deneyimdi ancak gece biraz üşüdüm.
Riyad konaklamanızda mutlaka gece ısınma olayını sormanızı öneriyorum. Bu sorunun haricinde çok keyifli bir deneyimdi. Sonra ki iki gece çöl turu dahilinde köy oteli ve berberi çadırlarında konakladım. Kalan üç geceyi de otellerde konaklayarak geçirdim. Konaklama açısından tam da istediğim gibi oldukça çeşitli deneyimler yaşadım. Yani Fas’ta geleneksel konaklamadan 5 yıldızlı otellere ve hostellere kadar çok çeşitli konaklama alternatifi mevcut.
Fas’ın İklimi
Fas’ta okyanus kıyısında ki şehirlerde ılıman iklim atlas dağına yani Sahara çölüne yakın bölgelerde çöl iklimine rastlarsınız. Ülkede genel olarak gece gündüz sıcaklık farkları hissedilir derecede oluyor. Yani gündüz sıcacıksa gece buz gibi olabiliyor. Bizim ilkbahar ve sonbahar mevsimlerimiz Fas seyahati için en ideal dönemlerdir.
Fas’a Giderken Ne Götürülür;
Fas’a giderken bence en götürmeniz gereken şey kalın kıyafet. Ülkede çöl iklimi hüküm sürdüğünden dolayı gündüzleri ağustos sıcağı geceleri aralık soğuğu hakim. Mutlaka kalın alt üst kıyafet almanız gerekli. Bunların yanı sıra gündüz sıcakları için de tabi tişörtlerinizi unutmayın. Akşam mont gündüz tişört giyiyorlar. ‘Ne oluyor hangi mevsimi yaşıyoruz’ dediğim yer.
Kıyafet konusunda bir dikkat etmeniz gereken konudan daha bahsedeceğim Fas’ın Müslüman bir ülke olması ve hem sizin rahatınız için hem de saygıdan dolayı çok fazla açık giymemeniz. Kıyafetlerin yanı sıra hijyensizlik durumunda hasta olma olasılığınıza karşı ağrı kesici gibi rahatlatıcı ilaçlar yanınıza almayı unutmayın.
Fas’ta Hasta Olmak
Bu benim bire bir yaşadığım bir deneyim oldu. Fas’ta bulunduğum sürede gece gündüz sıcaklık farklarından dolayı üşüttüm ve hasta oldum. Konakladığım yerde ki görevliye hastaneye nasıl gidebilirim diye sordum ve ‘eczaneye gidebileceğim aslında Fas’ta eczacıların da doktorlar kadar etkili olduğu’ cevabını aldım. Hemen bir taksiye atlayıp eczaneye gittim. Çok ilgili bir şekilde sorunumu dinledikten sonra içlerinde antibiyotiğin de bulunduğu bir takım ilaçlar gösterdiler. Antibiyotik haricindekileri hemen internetten araştırdıktan sonra aldım ve kullandım. İlaçlar seyahatte olduğum süre boyunca geçici rahatlama sağladı. Tabi Türkiye’ye döndükten sonra doktora gittim.
Sahra Çölü Turu Nasıl Alınır;
Fas’ın en turistik aktivitelerinden birisi elbette Sahara çöl turları. Çöl turunu internette kısa bir araştırma sonucu karşınıza çıkan firmalardan alabileceğiniz gibi oraya gittiğinizde de satın alabilirsiniz. Oradayken almak istiyorum diyorsanız Jema el fna meydanında çöl turu ile ilgili çok fazla acenta bulunuyor onlardan birinden de alabilirsiniz konakladığınız riyadlardan da satın alabilirsiniz. Ben ilk gün riad denilen işletmede konakladım ve gider gitmez hemen çöl turunu sordum. Riyad çalışanı Hamza kendilerinin de sattıklarını istersem onlardan alabileceğimi söyledi. Eline kağıdı kalemi aldı hangi saatte nerede olacağımıza kadar her şeyi detaylı bir şekilde anlattı. Çöl turları iki çeşitten oluşuyor. Birisi bir gecelik olan ve diğeri iki gecelik olan.
Gitmeden önce ikisinin arasında çok kalmıştım gidenlere danışmıştım ve kafam da biraz şekil almaya başlamıştı. Sorduğum herkesin iki gecelik tura yönlendirmesi sonucu ve Hamza’nın da onu önermesi üzerine iki gecelik paketi satın aldım. Tur ertesi sabah 7 de başlayıp üçüncü günün akşamı saat 7’ye kadar devam etti. Birinci aldıkları araçla Fas’ın gezilecek yerlerine götürüldük sürekli mola vererek ve gezerek geçirdiğimiz birinci günün gecesinde yerel bir otele getirildik. Burada konakladıktan sonra ertesi sabah erkenden alındık ve çöl yoluna koyulduk yani çöle kavuşmamız ikinci günün akşam saatlerine doğru gerçekleşti.
İkinci günün gün batımını Sahara çölünde yaşadıktan sonra gecesinde de berberi çadırlarında eğlendik ve konakladık. Gerçek bir çöl deneyimi yaşamak istiyorsanız kesinlikle 2 gecelik paketi satın almanızı öneririm. Kişi başı 100 euro dedikleri turu 80 euroya satın aldığım turdan çok memnun kaldım. Fas’a gidecek olanlar için unutamayacakları bir deneyim olan Sahara çöl turunu mutlaka öneriyorum.
Beğeneceğinizi düşündüğüm bir yazımın daha sonuna geldik. Fas ile ilgili içerikleri web sitemin yanı sıra diğer sosyal medya hesaplarımda da paylaştım. Göz gezdirmek isterseniz sosyal medya hesaplarımı aşağıya bırakıyorum ve bir sonraki yazımda görüşmek üzere deyip şimdilik hoşçakalın diyorum.
